вилоят ҳокими
қабулига
ёзилиш
Шаҳар ва туман
ҳокимларига
мурожаат
Интерактив
давлат
хизматлари
02.08.2017 18:14:00
Санъат — сеҳрли олам. Бу сирли дунё кимнидир дилбар куй-наволар, яна кимнидир ажиб созлар оҳанги билан ўзига мафтун этади. Юракдан ижро этилган қўшиқларнинг инсонни гўзалликка бошлаши, қалб изтиробларига малҳам бўлиши бежиз эмас. Умуман олганда, санъатнинг қай тури бўлмасин, у эзгуликка хизмат қилмоғи лозим.
Шу жиҳатдан олганда, мамлакатимизда соҳани ривожлантириш бўйича амалга оширилаётган ишлар диққатга сазовордир. Президентимизнинг жорий йилнинг май ойида қабул қилинган маданият ва санъат соҳасини янада ривожлантириш ва такомиллаштиришга доир чора-тадбирларга бағишланган қарорида таъкидланганидек, мустақиллик йилларида юртимизда маданият ва санъат соҳасини ривожлантириш, жаҳон миқёсидаги илғор тажрибалар асосида замонавий маданият ва санъат муассасалари барпо этиш, уларнинг моддий-техник базасини мустаҳкамлаш, ижодкор зиёлиларни ҳар томонлама қўллаб-қувватлаш масалаларига давлатимиз томонидан устувор аҳамият қаратиб келинмоқда.
Дарҳақиқат, ёшларда ватанпарварлик туйғусини кучайтириш, асл истеъдод эгаларини аниқлаш ва рағбатлантиришда соҳада ўтказиб келинаётган турли кўрик-танловларнинг аҳамияти катта. Яқинда пойтахтимизда ана шундай танловлардан бири бўлиб ўтди. Республика маданият, санъат ва мусиқа коллежлари ҳамда академик лицей ёш ижрочиларининг танловида мамлакатимиз бўйлаб 584 нафар ёш ижрочи қатнашди.
— Мазкур танловда ҳозирги кунгача қатнашган 12000 нафарга яқин иштирокчининг 1272 нафари лауреат бўлган, — дейди биз билан суҳбатда вилоят маданият бошқармаси бош мутахассиси Суннат Бобоқулов. — Уларнинг аксарияти бугунги кунда давлатимизнинг юқори даражадаги мукофотларига эга бўлишди. Танловда вилоятимиз вакиллари ҳам қатнашиб, фахрли ўринларни қўлга киритгани қувонарли. Беш юз нафардан ортиқ номзод орасидан совриндор бўлиш, бу истеъдод ва меҳнатнинг биргаликдаги самараси деб ҳисоблайман.
Фортепиано, эстрада ижрочилиги, халқ чолғулари, академик хонандалик, хореография, театр санъати, фольклор ижрочилиги каби 12 та йўналишда Навоий маданият ва санъат коллежи ўқувчилари — қўғирчоқ театри актёрлиги бўйича Умиджон Қурбонов, анъанавий чолғу (танбур)дан Fайрат Абдиев, эстрада хонандалиги бўйича Анатолий Назаровлар фахрли 3-ўринни қўлга киритишди.
Саҳнадаги ҳаяжон ва завқ
Қўғирчоқ театри спектаклларини болалигимизда экран орқали маза қилиб томоша қилганмиз. Эртак қаҳрамонларидаги ижобий фазилатлар, камтарлик, хушмуомалалик, ширин сўзли бўлиш, бировга ҳасад қилмаслик кабиларга ҳавасимиз ортган. Уларга ўхшашга интилганмиз. Қўғирчоқ театрлари тарбиявий аҳамиятининг баландлиги шунда намоён бўлади. Актёрларнинг ҳам бу борадаги беғуборлиги, болаларча соддалиги уларнинг ютуғидир аслида. Навоий маданият ва санъат коллежи қўғирчоқ театри актёрлиги 2-курс ўқувчиси Умиджон Қурбонов билан бўлган суҳбатимиз, унинг орзу-ниятлари, танлов жараёнлари, келгусидаги мақсадлари ҳақида бўлди.
— Санъатга оиламизда алоҳида қизиқиш, меҳр бор, — дейди биз билан суҳбатда республика танлови совриндори. — Шунинг учун ҳам ота-онам, яқинларим доим мени қўллашади. Икки ҳафта давомида Ўзбекистон давлат маданият ва санъат институтида бўлиб ўтган танлов ҳаётимда бутунлай ўзгача из қолдирди. Аввало, халқ ардоғидаги истеъдодли санъаткорлар олдида иқтидоримизни намоён этганимизнинг ўзи мен учун катта ҳаяжон бўлди. Қўғирчоқ театри актёрлиги йўналиши бўйича илк чиқишимиз этюдлардан бошланди. Унда мен ҳайвонот олами, қушларнинг хатти-ҳаракатларини кўрсатиб бердим. Этюд — сас-садосиз, фақат пластика, мимикага асосланган бўлгани учун ҳам бу борада қийинчилик бўлиши табиий. Кузатув бунда актёрнинг асосий шиорига айланади. Агар, сиз кўрсатиб бермоқчи бўлган нарсангизни қанчалик кўп кузатиб, ҳар бир кичик деталигача аҳамият қаратган бўлсангиз, унда муваффақият албатта, сиз томонда бўлади.
Кейинги босқичда қатнашчиларнинг овози, ижро маҳорати синовдан ўтди. У. Қурбоновнинг драма актёрлигига ҳам ҳаваси баланд. Танловда у гитарада қўшиқ айтди, қушларнинг овозида "сайради". Ҳакамлар томонидан одилона баҳоланиб борилган чиқишларда вилоятимиз вакили истеъдоди эътироф этилди. Айниқса, Туркиянинг "Соялар" театри услубида намойиш этилган бирмунча қийинчиликка эга "Дорбоз қиз" ижроси ҳеч бир вилоят қатнашчиси томонидан олиб чиқилмагани боис, алоҳида мақтовга лойиқ деб топилди. Шунингдек, Жўра Маҳмуднинг "Қичқир, хўрозим" спектаклидан ижро этилган парча, қўғирчоқларнинг Хоразм лазгисига "рақсга тушиши" йиғилганларнинг олқишига сазовор бўлди.
— "Чарли Чаплин-сартарош" мавзусида машҳур актёрга тақлид қилишга ҳаракат қилдим, — дейди У. Қурбонов суҳбатимизни давом эттириб. — Коллеждаги устозим Акмалжон Шодиевнинг маслаҳатлари бўйича, аввало, бу актёр ҳаёти ва ижоди ҳақида кўплаб маълумотларни ўргандим. Яна "Чин дўст" этюдини завқ билан ижро этдим. Бир-бирига ўрганиб қолган чол ва итнинг садоқати, вафодорлиги мени таъсирлантирди. Ва яна....санъат даргоҳининг гўзаллиги, унда талабалар учун яратилган шароитларни кўриб, албатта, бу олий ўқув юртида таълим олишни, ижодимни давом эттиришни ният қилдим. Танлов даврида кўплаб дўстлар орттирдим. Орзуларим катталашди. Мақсадим қатъийлашди. Тошкентдан бир олам таассурот билан қайтдик.
"Бармоқлар юракдан куч олади"
Умиджон Қурбоновнинг ютуғида Навоий маданият ва санъат коллежи ўқитувчиси Акмал Шодиевнинг муносиб ҳиссаси бор. Устознинг бир нечта ўқувчилари айни шу йўналиш бўйича институтда таълим олган. Баъзи бирларининг ўзи ҳам ўқитувчи бугун.
— Қўғирчоқ театри иши четдан қараганда, оддий, содда, осондек кўринади, — дейди домла биз билан суҳбатда. — Аслида бу бошқа театрлардан бутунлай фарқ қилади ва ўз мураккаблигига эга. Тасаввур қилинг, сиз бор қувонч ва ташвишни жонсиз қўғирчоқларда ифодалаб беришингиз керак. Бу жуда қийин. Қўғирчоқ театри актёрининг ҳам овози, ҳам қўл пластикаси яхши бўлиши керак. Бу театр актёрларида бармоқлар юракдан куч олади. Сиз ипли қўғирчоқ билан ишлайсизми, ёки симли, ёки "Соялар" театрида қўл пластикаси моҳирлиги билан баробарда юракдан образни ҳис қилиб туришингиз керак. Боладек кулиб, боладек йиғлолмасангиз, бари бефойда. Шогирдларимга ҳам бу ҳақида кўп айтаман. Энг муҳими, ҳар бир этюд, ёки спектакль ўғил-қизларимиз учун тарбия манбаси бўлиб хизмат қилиши керак. Масалан, биз танлов учун танлаган "Қичқир, хўрозим" спектакли парчасида хўрознинг адолатпарварлиги, ростгўйлиги, ҳақиқатпарварлиги акс этади. Болалардаги ижобий хислатлар шаклланишида қўғирчоқ театрларининг муносиб ҳиссаси борлиги ҳар бир чиқиш маънавий, тарбиявий жиҳатига жиддий ёндашиш кераклигини англатади. Ўзбекистонда хизмат кўрсатган артист, устозимиз Фатҳулла Ходжаевдан ҳалигача маслаҳатлар олиб тураман. Шогирдларимга ҳам бор билимимни берарканман, устозларимиз ўргатганларидек, қўғирчоқ театрида сохталикка йўл қўйиб бўлмаслигини таъкидлашдан чарчамайман.
Орзулар жонланганда...
Домланинг сўзларидан сўнг, биз болалик чоғимиз севиб томоша қилган "Оқшом эртаклари" кўрсатувини ёдга олдим. Дарҳақиқат, унда болаларга ажойиб эртакларни ўзига хос маҳорат билан сўзлаб берадиган санъаткор Фатҳулла Ходжаевнинг болаларча қувноқлиги, ёнидаги қўғирчоқлар билан худди боладек самимий, завқли суҳбатлари кўз олдимда гавдаланди. Чиндан, беғуборлик тарк этмаган нигоҳлар билан болажонлар қалбига йўл топиш мумкин экан. Чиндан, қўғирчоқ театри сохталикни қабул қилолмаскан. Шундай пайтларда дилимда яна ўша эски орзу жонланиб қолади. "Қанийди, бизда ҳам театр, ҳеч йўқса, қўғирчоқ театри бўлсаю, унда болажонларимиз мазза қилиб маънавий ҳордиқ олишса" деб ўйлайман. Президентимиз томонидан маданиятни, санъатни янада ривожлантиришга бўлган эътибор ҳақида юқорида келтирилганди. Демакки, бу орзумиз яқин йилларда амалга ошишига умид қилсак бўлади. Шунда Умиджон Қурбонов сингари юзлаб истеъдодли, иқтидорли ёшларимиз ўз вилоятимизда, ўз театр саҳналарида маънавиятни бойитишга хизмат қилувчи спектакллари билан бизга ҳам унутилмас таассуротларни ҳадя этишар эди. Шундай эмасми? Ахир, бунга аксариятимиз муштоқмиз.
Зулфия БОБОЕВА,
Сурат муаллифи Жумамурот МИРЗАЕВ.
Манбаа: dustlikbayrogi.uz